Ngày 24/12/2024, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW, nhấn mạnh tầm quan trọng của khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Bài viết này sẽ làm rõ nội dung chính của nghị quyết và giải thích cách mà các yếu tố trên sẽ trở thành động lực quan trọng cho sự tăng trưởng bền vững và thịnh vượng quốc gia.
Những con số “khủng” trong tầm ngắm:
Nghị quyết đặt ra mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ trở thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2030:
- Có tối thiểu 5 doanh nghiệp công nghệ số ngang tầm các nước tiên tiến
- Lọt top 3 nước dẫn đầu ASEAN về năng lực cạnh tranh số
- Kinh tế số chiếm tối thiểu 30% GDP
- 80% người dân và doanh nghiệp sử dụng dịch vụ công trực tuyến
- Đầu tư 2% GDP cho nghiên cứu phát triển
Xa hơn nữa, đến năm 2045, trở thành quốc gia thu nhập cao với số doanh nghiệp công nghệ tầm cỡ thế giới sẽ tăng lên 10, đưa Việt Nam trở thành một trong 30 quốc gia dẫn đầu về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Điều này đòi hỏi phải khai thác tối đa tiềm năng của khoa học – công nghệ, và đổi mới sáng tạo nhằm tăng trưởng bền vững, gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Các mục tiêu cụ thể bao gồm:
- Xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện với sự tham gia mạnh mẽ của doanh nghiệp, viện nghiên cứu và trường đại học.
- Phát triển nguồn nhân lực số chất lượng cao nhằm đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số toàn diện trong các ngành, lĩnh vực.
- Tăng đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D) để đạt mức 2% GDP vào năm 2030.
Đột phá từ chính sách
Điều thú vị là nghị quyết này không chỉ đưa ra những con số mục tiêu, mà còn có những chính sách đột phá như:
- Chấp nhận rủi ro trong đầu tư mạo hiểm và nghiên cứu khoa học
- Miễn trừ trách nhiệm cho doanh nghiệp khi thử nghiệm công nghệ mới
- Có cơ chế đặc biệt thu hút nhân tài, kể cả về nhập quốc tịch và sở hữu nhà đất
- Thành lập các quỹ đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp sáng tạo
Đổi Mới Thể Chế Chính Sách
Một trong những yếu tố cốt lõi để thực hiện thành công nghị quyết là cải cách thể chế và chính sách phù hợp:
- Hoàn thiện hành lang pháp lý cho công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, và Internet vạn vật.
- Khuyến khích mô hình hợp tác công – tư để gia tăng hiệu quả đầu tư công nghệ.
- Tạo môi trường thuận lợi cho khởi nghiệp sáng tạo, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ số và khoa học ứng dụng.
Hạ Tầng và An Toàn Số
Chuyển đổi số toàn diện đòi hỏi phải có hạ tầng mạnh mẽ và an toàn:
- Phát triển mạng 5G, 6G và các công nghệ viễn thông hiện đại để đảm bảo kết nối tốc độ cao.
- Xây dựng hệ thống dữ liệu quốc gia tập trung và thống nhất, cho phép khai thác thông minh các nguồn lực dữ liệu.
- Tăng cường an ninh mạng nhằm bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng và quyền riêng tư cá nhân.
Vai Trò Doanh Nghiệp và Nguồn Nhân Lực
Doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty công nghệ, giữ vai trò nòng cốt trong việc thực hiện đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số:
- Thúc đẩy các doanh nghiệp công nghệ nội địa phát triển với vai trò dẫn dắt trong nghiên cứu và phát triển sản phẩm.
- Nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế thông qua việc áp dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất và quản lý.
Nguồn nhân lực là yếu tố then chốt. Việc phát triển chương trình đào tạo và nâng cao trình độ nhân lực kỹ thuật số sẽ quyết định sự thành bại của các sáng kiến chuyển đổi số.
Kết Luận
Nghị quyết 57-NQ/TW là kim chỉ nam cho tương lai phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Việt Nam. Sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng sẽ là nền tảng để hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược, đưa Việt Nam trở thành quốc gia thịnh vượng, phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.
Với định hướng rõ ràng và quyết tâm hành động, khoa học và công nghệ sẽ tiếp tục là động lực chính, đưa Việt Nam vươn xa trên bản đồ kinh tế toàn cầu.
